ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ-ΤΡΕΧΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Εδώ και 36 χρόνια, από το 1983 ως σήμερα, γίνεται κάθε χρόνο στο ελλαδικό χώρο ένας ιδιότυπος αγώνα δρόμου- το Σπάρταθλον-. Εκεί όπου η ιστορία μετατρέπεται σε αθλητισμό και η δύναμη της θέλησης ενός Αθηναίου ημεροδρόμου εξακολουθεί να εμπνέει τα οικουμενικά ιδεώδη, βρίσκεται το νήμα εκκίνησης του Σπάρταθλου. Η υπερπροσπάθεια του Φειδιππίδη να φτάσει έγκαιρα στην Σπάρτη προκειμένου να ζητήσει βοήθεια μπροστά στην απειλή των περσικών δυνάμεων, 2500 χρόνια μετά έγινε το στοίχημα για εκατοντάδες σημερινούς αθλητές, οι οποίοι μετά την εκκίνηση βάζουν σε λειτουργία το χρονόμετρό τους και βιώνουν μ’ αυτόν τον τρόπο το ταξίδι ζωής και θανάτου που έκανε ο ημεροδρόμος. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές του Ηρόδοτου το 490π.Χ ο στόλος των Περσών ξεκινά με απώτερο σκοπό την υποδούλωση και καταδυνάστευση της Αθήνας. Ο μεγαλοφυής Μιλτιάδης επιλέγει για λόγους στρατηγικής οι ολιγάριθμες δυνάμεις των Αθηναίων να αναμετρηθούν τελικά με τους βαρβάρους στην πεδιάδα του Μαραθώνα. Έχουν όμως την ανάγκη να ενισχυθούν σε οπλίτες , για να ματαιώσουν την επικράτηση του ασιατισμού στην Ελλάδα. Έπρεπε να ζητήσουν βοήθεια από την άλλη στρατιωτική δύναμη της Ελλάδας, την Σπάρτη . Την αποστολή να ειδοποιηθεί όσο γίνεται γρηγορότερα η σύμμαχος Σπάρτη αναλαμβάνει ο ημεροδρόμος Φειδιππίδης, ο οποίος , σύμφωνα με την μαρτυρία του Ηρόδοτου φτάνει στην λακωνική πρωτεύουσα<< την επόμενη της αναχώρησής του από την Αθήνα>>.
Μ’ αυτό το κατόρθωμα ο Αθηναίος ημεροδρόμος όχι μόνο κατάφερε να συμβάλλει στη συντριβή των αναρίθμητων περσικών δυνάμεων, αλλά συγχρόνως να μεταβληθεί σε ένα αιώνιο σύμβολο των ορίων της ανθρώπινης αντοχής. Δυόμισι χιλιάδες χρόνια αργότερα ένας φιλέλληνας και μελετητής της Ελληνικής ιστορίας, ο John Foden, εντυπωσιασμένος από την εξιστόρηση του Ηρόδοτου για το κατόρθωμα του Φειδιππίδη, αναλογίζεται αν ένας σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να διανύσει την απόσταση των 250 χιλιομέτρων περίπου που χωρίζουν την Αθήνα από την Σπάρτη σε μια μόνο ημέρα. Θέλοντας λοιπόν να το διαπιστώσει ο Άγγλος μελετητής , όντας κι ο ίδιος δρομέας μεγάλων αποστάσεων, φτάνει στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 1982 με μια ομάδα φίλων και συναδέλφων για να τρέξει την απόσταση. Τρέχοντας στα βήματα του Φειδιππίδη, διαπιστώνουν ότι ο Ηρόδοτος δικαιώθηκε αφού πέντε από αυτούς τερμάτισαν μπροστά στο άγαλμα του Λεωνίδα στη Σπάρτη με χρόνους από 36ως 39 ώρες.
Μετά την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος, ο πρωτεργάτης του άρχισε να οραματίζεται την καθιέρωση ενός αγώνα που θα προσέλκυε στη Ελλάδα δρομείς μακρινών αποστάσεων απ’ όλο τον κόσμο για να τρέξουν στα ίχνη του αρχαίου ημεροδρόμου. Το όραμα του βρετανού φιλέλληνα σύντομα γίνεται ευρύτερα γνωστό , καθώς το ιστορικό πλαίσιο του αγώνα είναι άμεσα συνδεδεμένο με τον Ολυμπισμό και την ανιδιοτέλεια, διεγείρει την φαντασία και προκαλεί πρωτόγνωρη συγκίνηση σε πλήθος δρομέων μεγάλων αποστάσεων απ’ όλη την υφήλιο θέλοντας οι ίδιοι να δοκιμάσουν το όριο των σωματικών και ψυχικών τους δυνάμεων.
Η ιδέα του John Foden τελικά παίρνει σάρκα και οστά ένα χρόνο αργότερα το 1983, οπότε και διοργανώνεται το << Α Διεθνές Σπάρταθλον>> με τη συμμετοχή 45 δρομέων από 12 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα φυσικά. Νικητής σε αυτόν τον υπερμαραθώνιο σώματος και ψυχής ένας Έλληνας με χρόνο 21 ώρες και 53 λεπτά!!! Ο Γιάννης Κούρος με καταγωγή από την Τρίπολη κερδίζει τον πρώτο αγώνα του Σπάρταθλου και θα τερματίσει πρώτος άλλες 3 φορές επιδεικνύοντας τα τεράστια σωματικά και ψυχικά αποθέματα και προκαλώντας ρίγη συγκίνησης σε όλους τους Έλληνες κι όχι μόνο. Στα χρόνια που επακολούθησαν μέχρι και σήμερα το ενδιαφέρον γι αυτή την ιστορική διαδρομή παραμένει αμείωτο. Δεκάδες αθλητές απ’ όλο τον κόσμο καταφθάνουν για να πάρουν μέρος στον αγώνα με μοναδικό έπαθλο ένα στεφάνι αγριελιάς και νερό από τον Ευρώτα ποταμό, που θα τους προσφερθεί ευγενικά από μια Σπαρτιάτισσα. Η επιτυχία του Σπάρταθλου φαίνεται κι από τον αριθμό των συμμετοχών, που ενώ ξεκίνησε με 45 δρομείς στον τελευταίο αγώνα βρέθηκαν 381 άτομα μεταξύ των οποίων και μερικές γυναίκες.
Φυσικά η συμμετοχή και μόνο σε ένα τέτοιο υπερμαραθώνιο θεωρείται άθλος, αν λάβουμε υπόψη ότι στατιστικά μόνο το 1/3 των αθλητών καταφέρνουν να τερματίσουν την απόσταση των 246 χιλιομέτρων. Ενδεικτικά στο Σπάρταθλο του 2018 συμμετείχαν 381 αθλητές και τερμαάτισαν239!!!
Για να συμμετάσχουν οι αθλητές σ’ ένα Σπάρταθλον πρέπει να πληρούν μια τουλάχιστον από τις παρακάτω προϋποθέσεις:
1) Να έχουν τερματίσει σε ένα οποιοδήποτε αγώνα δρόμου 100 χιλιομέτρων.
2) Να έχουν συμμετοχή ή τερματισμό σε ένα Σπάρταθλον.
3) Να έχουν συμμετοχή σε αγώνα άνω των 200 χιλιομέτρων και να έχουν τερματίσει ανεξαρτήτως χρόνου και τέλος να έχουν τερματίσει εγκαίρως στον αγώνα Νεμέα-Ολυμπία εντός των 28 ωρών.
Βλέπουμε λοιπόν ότι δεν μπορεί να τρέξει ο οποιοσδήποτε σε ένα τέτοιο αγώνα. Χρειάζεται να’ χει και κάποιο αθλητικό παρελθόν.
Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι μέσα από ιστορικά γεγονότα των αρχαίων χρόνων δεν μαθαίνουμε μόνο το παρελθόν της χώρας μας, αλλά, μερικές φορές μας δίνεται η αφορμή για διεξαγωγή ποικίλων αγώνων, μέσα από τους οποίους οι αθλητές δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους έχοντας ως πρότυπα τους αρχαίους ημεροδρόμους.
Άλλα παραδείγματα αγώνων που στηρίχτηκαν σε κατορθώματα αθλητών και ανθρώπων της αρχαιότητας είναι ο Ευχείδιος δρόμος των 106 χιλιομέτρων που γίνεται προς τιμή του αθλητή Ευχείδα και ο γνωστός σε όλους μαραθώνιος δρόμος , που αποτελεί και ολυμπιακό αγώνισμα και ο οποίος ξεκίνησε με αφορμή τη διαδρομή που έκανε ένας οπλίτης από τον Μαραθώνα στην Αθήνα, απόσταση 42 χιλιομέτρων για να διαλαλήσει το περίφημο <<νενικήκαμεν>>.
Ανθομελίδης Μιχάλης (εκπαιδευτικός φυσικής αγωγής)
